Cháy rừng nghiêm trọng tại California (Mỹ) vào tháng 9.2024 được cho là do tác động của biến đổi khí hậu
ẢNH: REUTERS
Hơn 60 nhà khoa học ngày 19.6 đưa ra cảnh báo về hàng loạt chỉ số đáng báo động của trái đất, từ ô nhiễm carbon đến mực nước biển dâng và hiện tượng nóng lên toàn cầu đang gia tăng với tốc độ chưa từng có tiền lệ.
Lượng khí nhà kính thải ra từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch và nạn phá rừng đã đạt mức cao kỷ lục vào năm 2024 và trung bình trong thập niên qua lên tới 53,6 tỉ tấn/năm - tức khoảng 100.000 tấn/phút - tính theo CO2 hoặc các khí tương đương, theo báo cáo cập nhật đã qua bình duyệt của các nhà khoa học trên.
Báo cáo tính toán rằng "ngân sách carbon" cho mục tiêu nhiệt độ toàn cầu chỉ tăng thêm 1,5 độ C so với thời tiền công nghiệp sẽ cạn kiệt chỉ trong vài năm tới. Năm ngoái, nhiệt độ bề mặt trái đất lần đầu tiên tăng vượt ngưỡng 1,5 độ C.
Đầu tư vào năng lượng sạch trong năm ngoái đã vượt gấp đôi so với đầu tư vào dầu mỏ, khí đốt và than đá, nhưng nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm hơn 80% tổng mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu, trong khi tăng trưởng năng lượng tái tạo vẫn chưa theo kịp nhu cầu mới.
Giới hạn 1,5 độ C - được đưa vào Hiệp định Paris về khí hậu năm 2015 như một mục tiêu mang tính khuyến khích - từ đó đã được khoa học xác nhận là cần thiết để tránh một thế giới bị biến đổi khí hậu tàn phá nghiêm trọng.
Sẽ có thêm siêu bão như Yagi vì biến đổi khí hậu
Tốc độ mực nước biển dâng lên trong những năm gần đây cũng đang ở mức đáng báo động, theo các nhà khoa học. Sau khi chỉ tăng chậm, trung bình chưa đến 2 mm/năm trong giai đoạn từ 1901 đến 2018, các đại dương trên toàn cầu đã dâng thêm 4,3 mm/năm kể từ năm 2019.
Một chỉ số khác phản ánh tất cả những biến đổi trong hệ thống khí hậu là tình trạng "mất cân bằng năng lượng" của trái đất, tức sự chênh lệch giữa lượng năng lượng mặt trời đi vào khí quyển và lượng nhỏ hơn thoát ra ngoài.
Cho đến nay, 91% lượng nhiệt do con người gây ra đã được các đại dương hấp thụ, giúp sự sống trên đất liền tránh khỏi một viễn cảnh địa ngục không thể sống nổi.
Tuy nhiên, tình trạng mất cân bằng năng lượng của trái đất đã gần như tăng gấp đôi trong 20 năm qua, và các nhà khoa học vẫn chưa biết đại dương sẽ còn tiếp tục hấp thụ lượng nhiệt dư thừa này trong bao lâu nữa.
Theo các tác giả, những phát hiện này nên được xem như một lời cảnh tỉnh thực tế đối với các nhà hoạch định chính sách.
