Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2025 sẽ diễn ra trong hai ngày 24 - 25.6 tại TP.The Hague (Hà Lan) với sự tham dự của các nhà lãnh đạo 32 nước thành viên, gồm Tổng thống Mỹ Donald Trump. Mặc dù diễn ra trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, trong đó xung đột ở Trung Đông đang leo thang căng thẳng, hội nghị năm nay vẫn có ý nghĩa quan trọng với cam kết chi tiêu quốc phòng mang tính bước ngoặt.
Cảnh sát và quân nhân Hà Lan canh gác tại The Hague trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO
ẢNH: REUTERS
Tâm điểm hội nghị
AFP đưa tin NATO hôm cuối tuần qua đã "ký nháy" vào bản cam kết gia tăng mức chi tiêu quốc phòng hằng năm lên 5% GDP như yêu cầu của ông Trump, người nhiều lần chỉ trích các đồng minh vì mức chi quá thấp. Tuy nhiên, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez ngay sau đó cho biết đã đạt thỏa thuận cho phép Madrid được miễn trừ mục tiêu này. "Mức chi tiêu 5% là bất cân đối và không cần thiết", ông Sanchez phát biểu trên truyền hình. Năm ngoái, Tây Ban Nha dành 1,24% GDP cho quốc phòng, tỷ lệ thấp nhất trong NATO.
Ngày 20.6, Tổng thống Trump chỉ trích Tây Ban Nha vì chi tiêu quốc phòng thấp và tuyên bố nước này phải chi trả như các nước khác. Bên cạnh đó, ông còn nói rằng Mỹ không cần phải đáp ứng mục tiêu mới của NATO vì đã đóng góp rất nhiều để bảo vệ đồng minh châu Âu trong thời gian dài. Theo ước tính của NATO, Mỹ chi 3,19% GDP cho quốc phòng trong năm 2024.
Các nhà ngoại giao tiết lộ NATO đã điều chỉnh nội dung tuyên bố chung sau hội nghị về việc chi tiêu quốc phòng từ "chúng tôi cam kết" thành "các đồng minh cam kết" để đạt đồng thuận chung. Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại rằng quan điểm của Tây Ban Nha có thể gây ảnh hưởng đến nỗ lực thể hiện sự đoàn kết của châu Âu với Mỹ tại The Hague.
Lấy lòng ông Trump ?
Hội nghị thượng đỉnh NATO 2025 được thiết kế ngắn gọn hơn so với các năm trước với chương trình nghị sự bị thu hẹp, tránh các chủ đề gây tranh cãi như Ukraine hay thuế quan, theo truyền thông phương Tây.
Theo đó, hội nghị bao gồm buổi tiệc khai mạc vào tối 24.6 và chỉ một phiên làm việc vào sáng hôm sau. Tuyên bố chung sau hội nghị được rút gọn còn một trang với chỉ 5 đoạn, được cho là để phù hợp với yêu cầu của Tổng thống Trump, người không ưa các cuộc họp đa phương kéo dài, đồng thời nhằm giảm thiểu rủi ro bất đồng công khai.
Năm ngoái, hội nghị được tổ chức hoành tráng để kỷ niệm 75 năm thành lập NATO, thu hút sự chú ý lớn với sự tham gia của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các cam kết hỗ trợ Kyiv. Năm nay, ông Zelensky chỉ được mời dự buổi khai mạc và cuộc xung đột tại nước này chỉ được nhắc sơ qua trong tuyên bố chung, các nhà ngoại giao và chuyên gia tiết lộ với AP. Cuộc họp của Hội đồng NATO - Ukraine cũng không diễn ra tại The Hague như một sự nhượng bộ khác đối với Mỹ, vốn không muốn làm nổi bật thêm cuộc xung đột mà ông Trump chưa thể giải quyết như ông từng hứa trong chiến dịch tranh cử năm ngoái, theo tờ POLITICO.
An ninh tối đa
Đây là lần đầu tiên Hà Lan tổ chức hội nghị thượng đỉnh NATO. Ước tính có 8.500 - 9.000 người tham dự, gồm hàng chục nguyên thủ quốc gia. Theo AP, để bảo vệ hội nghị, nước chủ nhà đã triển khai chiến dịch an ninh lớn nhất mang tên Lá chắn Cam với hàng chục ngàn cảnh sát, quân nhân, chuyên gia an ninh mạng, máy bay không người lái, các vùng cấm bay.
