Báo cáo do Chủ tịch VFA - ông Đỗ Hà Nam ký nêu thực trạng: Philippines hiện là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 40 - 45% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm. Việc ngừng nhập khẩu sẽ khiến các hợp đồng đang chờ giao bị đình trệ, tạo tồn kho lớn và áp lực thanh khoản cho doanh nghiệp.

VFA cho biết, việc Philippines ngưng nhập khẩu gạo sẽ gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam
ẢNH: CÔNG HÂN
Hiện nay, trong tháng 8 có nhiều hợp đồng của các doanh nghiệp Việt Nam đã ký nhưng chưa xuất hàng được do người mua Philippines chưa kịp nhập. Cùng với việc ngừng xuất khẩu sang thị trường Philippines trong hai tháng 9 - 10, điều này sẽ gia tăng tồn kho, khiến giá xuất khẩu giảm, biên lợi nhuận thu hẹp. Khi thiếu người mua, giá trong nước sẽ giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của người nông dân.
Áp lực giá giảm và tồn kho tăng, các doanh nghiệp cần hỗ trợ tín dụng lãi suất thấp, gia hạn thời gian trả nợ và cần có kho dự trữ chờ thời điểm xuất trở lại khi Philippines hết thời hạn ngừng nhập, nhằm tránh tình trạng bán tháo.
Ngoài ra, việc áp dụng thuế VAT 5% theo luật thuế mới với mặt hàng gạo từ ngày 1.7 đã tạo áp lực về vốn lưu động cho các doanh nghiệp, hiện nay chưa được tháo gỡ. Lệnh ngừng nhập của Philippines càng gây khó khăn cho các doanh nghiệp về nguồn vốn.
VFA báo cáo Bộ Công thương đồng thời đề nghị cơ quan này có công hàm gửi Bộ Nông nghiệp Philippines đề xuất hướng tháo gỡ khó khăn từ lệnh cấm nhập để các doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp tục được xuất khẩu gạo sang Philippines hoặc có hướng dẫn cụ thể về chủng loại gạo thuộc phạm vi điều chỉnh của lệnh cấm, trên cơ sở Biên bản ghi nhớ về hợp tác thương mại gạo giữa Việt Nam và Philippines đã ký ngày 30.1.2024 và có hiệu lực đến 31.12.2028.