Không phải khoản tiền nào vô tài khoản ngân hàng cũng nộp thuế
Lãnh đạo Cục Thuế (Bộ Tài chính) đã nhiều lần khẳng định, việc xác định nghĩa vụ thuế không phải dựa vào số tiền trong tài khoản, mà dựa vào bản chất giao dịch. Chỉ những khoản tiền có bản chất là thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, cung cấp dịch vụ thì mới phát sinh nghĩa vụ thuế. Những khoản chuyển tiền giữa cá nhân với nhau, như cho - tặng, hỗ trợ người thân, vay mượn dân sự hay các giao dịch không liên quan đến hoạt động thương mại thì không được tính vào doanh thu để xác định thuế.
Không phải khoản tiền nào chuyển khoản qua ngân hàng đều nộp thuế
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Điều này có nghĩa là khoản tiền đó có phải là thu nhập chịu thuế hay không, chứ không phải chỉ dựa trên số tiền ra vào tài khoản. Do đó, không phải mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản đều bị đánh thuế. Tuy nhiên nhiều cá nhân, hộ kinh doanh vẫn còn lo lắng, thậm chí có người còn tưởng tất cả khoản tiền được chuyển vào tài khoản cá nhân có thể bị cơ quan thuế kiểm tra, từ đó số thuế phải nộp nhiều hơn.
Theo chuyên gia thuế, luật sư Trần Xoa, về bản chất quy định có thể chia ra hai nhóm thu nhập phải kê khai nộp thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh. Thứ nhất là thu nhập từ tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập tương tự chưa được quyết toán thuế. Trong nhóm này bao gồm cả tiền làm thêm ngoài giờ, tiền đi họp hành, tiền hoa hồng, môi giới... Ví dụ, ngay cả những TikToker, KOL quảng cáo, livestream bán hàng cho người khác, bán cho doanh nghiệp và nhận được tiền cát-xê, thù lao thì cũng sẽ được xem là tiền lương, tiền công và phải kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân.
Thứ hai là thu nhập từ hoạt động kinh doanh. Đây là những khoản tiền từ bán hàng, bán tài sản, cho thuê nhà, lãi cho vay, thiết kế... Ví dụ, trường hợp các cá nhân, TikToker, KOL tự livestream bán hàng thì phải kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng theo quy định đối với từng lĩnh vực kinh doanh.
Luật sư Trần Xoa phân tích: Không phải tự nhiên cơ quan thuế sẽ kiểm tra vào tài khoản ngân hàng của cá nhân mà chỉ khi người nào hay hộ kinh doanh có dấu hiệu nghi ngờ, che giấu doanh thu thì sẽ mời làm việc đề nghị tự giác khai báo. Khi có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng, cơ quan thuế mới có thể phối hợp với ngân hàng để thực hiện kiểm tra tài khoản cá nhân để xác định doanh thu. Thậm chí, sau khi kiểm tra tài khoản ngân hàng thì cá nhân, hộ kinh doanh sẽ có giải thích chi tiết về các khoản thu nhập trong tài khoản. Ví dụ, có một khoản tiền ghi trả nợ nhưng nếu lặp đi lặp lại liên tục thì cũng không hợp lý...
Những khoản tiền không phải nộp thuế
Như vậy, sẽ có những khoản tiền được chuyển khoản giữa các tài khoản ngân hàng mà sẽ không phải nộp thuế. Chẳng hạn, các khoản tiền cá nhân nhận được từ người thân, bạn bè theo mục đích vay mượn, hỗ trợ, giúp đỡ đều được pháp luật xác định là quan hệ dân sự, không phát sinh thu nhập.
Tương tự, kiều hối từ thân nhân gửi từ nước ngoài về được pháp luật Việt Nam miễn thuế nhằm khuyến khích nguồn ngoại tệ. Khoản tiền này không được xem là thu nhập chịu thuế cá nhân nếu gửi qua các kênh chính thức như ngân hàng, công ty chuyển tiền hợp pháp.
Cá nhân người lao động Việt Nam đang làm việc tại nước ngoài nếu đã nộp thuế tại quốc gia sở tại, khi chuyển tiền về nước sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân. Điều kiện là phải có chứng từ chứng minh thuế đã đóng, chuyển qua ngân hàng chính thống.
Tiền thu hộ, chi hộ của những cá nhân làm nghề shipper, thu hộ tiền hàng (COD), hoặc nhận tiền rồi chi lại theo ủy quyền (ví dụ nhân viên cây xăng thu tiền hộ công ty) không phải kê khai thu nhập cá nhân. Lý do là các khoản này không mang tính thu nhập thật sự mà chỉ là trung gian giao dịch. Hoặc tiền bán đất, bán nhà sau khi đã thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ sẽ không bị đánh thuế lại...
