Ông Nguyễn Xuân Thành cho rằng, nhìn vào lịch sử tái cơ cấu những ngân hàng thương mại (NHTM) từ năm 2011 đến nay, chỉ có một nguyên nhân duy nhất khiến các đơn vị này rơi vào tình trạng yếu kém (mất thanh khoản, nợ xấu cao, âm vốn chủ sở hữu) là bị thao túng bởi một nhóm cổ đông nắm tỷ lệ sở hữu lớn để tạo sự kiểm soát chi phối thông qua cấu trúc sở hữu chéo. Cơ cấu sở hữu chéo giúp vô hiệu hóa các quy định về đảm bảo hoạt động án. NH cấp tín dụng cho các doanh nghiệp và dự án trong "hệ sinh thái" không có hiệu quả và tín dụng trở thành nợ xấu.

Các đại biểu tham dự hội thảo "Tái cơ cấu ngân hàng, làm sao đạt hiệu quả tối đa?"
ẢNH: THANH XUÂN
Theo ông Nguyễn Xuân Thành, bài học thất bại trong thời gian qua là các NH yếu kém sáp nhập, hợp nhất với nhau tạo ra một NH lớn hơn nhưng vẫn yếu kém. Bởi nhóm cổ đông là nguyên nhân tạo ra sự yếu kém vẫn nắm quyền kiểm soát. Bài học thành công là NH yếu kém có quy mô nhỏ được sáp nhập vào NH lớn và mạnh hơn. NH nhận sáp nhập dùng nguồn lực thực về tài chính để xử lý nợ xấu. Lợi nhuận từ tăng trưởng nhanh sau tái cơ cấu giúp xử lý thua lỗ trước đó. "Cần một hệ thống thanh tra, giám sát mang tính hợp nhất cao hơn để phát hiện và ngăn chặn các hành vi không tuân thủ trên cả hoạt động NH và chứng khoán, tức là trên cả thị trường tiền tệ và thị trường vốn", ông Nguyễn Xuân Thành nhấn mạnh.
Đồng tình, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu cho biết: Việc sáp nhập và tái cơ cấu các NH hoạt động tại Mỹ được thực hiện dưới sự quan sát và kiểm soát của các cơ quan quản lý liên bang và tiểu bang. Ở Việt Nam, trong giai đoạn các NH thực hiện chuyển giao, gần như thông tin về tài chính chưa được công bố. Các NH cần có thông tin minh bạch hơn về sức khoẻ tài chính của mình, đặc biệt những NH chuyển giao.