Chạy đua làm hồ sơ nhà đất
Bộ trưởng Bộ NN-MT Đỗ Đức Duy vừa chỉ đạo UBND cấp xã không được yêu cầu người dân điều chỉnh hồ sơ đất đai chỉ vì sáp nhập hành chính. Toàn bộ giấy tờ đất đai còn hiệu lực vẫn tiếp tục sử dụng. Việc chỉnh lý chỉ thực hiện khi người dân tự nguyện làm các thủ tục hành chính liên quan.
Ngoài ra, khi thực hiện các thủ tục cấp, đăng ký giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ hồng), người dân được lựa chọn điểm nộp hồ sơ tại bất kỳ cơ quan có thẩm quyền nào trên địa bàn cấp tỉnh. Đồng thời, khi cấp sổ hồng lần đầu, người dân sẽ không cần làm lại các xác nhận về sử dụng đất ổn định, không tranh chấp hay nguồn gốc sử dụng như trước đây, theo quy định mới của luật Đất đai.
Không bắt buộc người dân điều chỉnh giấy tờ đất đai sau sáp nhập tỉnh thành
ẢNH: ĐÌNH SƠN
Dù Bộ trưởng Bộ NN-MT chỉ đạo là vậy, nhưng một số người vẫn tất bật đi làm giấy tờ nhà đất "cho an tâm". Như trường hợp chị T.N, nhà ở TP.Thủ Đức (TP.HCM), cuốn sổ đỏ của chị trên trang 4 không còn đủ để cập nhật thông tin trong trường hợp mua bán, cho tặng hoặc vay vốn từ ngân hàng nên chị làm hồ sơ đổi. Dù được hẹn trong vòng 6 ngày sẽ cập nhật và đổi sổ mới nhưng chị cứ thấp thỏm, nhờ hết chỗ này chỗ kia để xong nhanh vì sợ bị kéo dài sau này.
Cũng lo lắng trước việc sáp nhập tỉnh và bỏ UBND cấp huyện, chị Nguyễn Thị Lan đã cùng với người con trai từ TP.HCM về quê Thanh Hóa làm thủ tục cho tặng người con khu đất rộng hơn 2.000 m2 tại xã Đông Phú, TP.Thanh Hóa. Chị Lan bảo, chị lo khi bỏ cấp huyện, cuốn sổ hồng cũ của chị được cấp từ năm 1991 sẽ không còn giá trị. Tuy nhiên, sau khi hai mẹ con chị Lan làm xong thủ tục công chứng cho tặng thì đến nay hồ sơ vẫn chưa được giải quyết do chính quyền địa phương nơi đây thông báo các hồ sơ liên quan đến nhà đất tạm dừng để chuyển giao hồ sơ sau khi sáp nhập xã.
"Tôi rất lo lắng không biết thế nào nhưng đành chấp nhận vì mình muốn nhanh cũng không được. Phải chờ qua ngày 1.7 mới tính tiếp. Chỉ mong là không có gì thay đổi, bởi mỗi lần đi làm giấy tờ, nhất là giấy tờ về đất đai rất vất vả, mất thời gian và tốn kém", chị Nguyễn Thị Lan cho hay.
Tương tự, bà Nguyễn Thị Nên (H.Củ Chi, TP.HCM) những ngày qua cũng tất bật đi chuyển mục đích sử dụng đất cho 300 m2 từ đất nông nghiệp lên đất ở tại xã Tân Thạnh Tây để kịp hoàn thành trước khi sáp nhập xã từ ngày 1.7. Mới đây, cầm cuốn sổ hồng trên tay, bà đã thở phào nhẹ nhõm vì sau nhiều ngày đi làm hồ sơ, cuối cùng cũng đã hoàn thành. "Nhiều người như tôi lo lắng sau ngày 1.7 sẽ có nhiều thay đổi nên ai có nhu cầu đi làm hồ sơ liên quan đến nhà đất đều cố gắng hoàn thành trước ngày 1.7 để áp dụng quy trình và thẩm quyền cũ, hạn chế sự thay đổi bất ngờ", bà Nên cho hay.
Không cần lo lắng chỉnh lý hồ sơ
Lãnh đạo một chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai tại TP.Thủ Đức thừa nhận, có tình trạng người dân chạy đua đi làm hồ sơ nhà đất cho kịp trước ngày 1.7, nhưng số lượng cũng không nhiều và không có tình trạng tăng đột biến. Đến nay việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ vẫn diễn ra, không có sự gián đoạn nào. Hồ sơ đã được nhận trước ngày 1.7 sẽ được hoàn tất tiếp tục theo thẩm quyền cũ hoặc chuyển sang cấp xã.
Trong khi đó, theo ông Phạm Ngọc Liên, nguyên Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai TP.HCM, Nghị định 151/2025 có hiệu lực từ ngày 1.7, UBND cấp xã được giao thêm nhiều quyền. Đây là bước tiến cải cách hành chính quan trọng trong lĩnh vực đất đai. Tuy nhiên, người dân vẫn đang chạy "nước rút" để hoàn tất hồ sơ trước ngày 1.7 nhằm tránh phải tiếp cận những bổ sung thủ tục, chuyển hồ sơ hoặc rơi vào thời kỳ chuyển giao làm chậm trễ. Việc này là không cần thiết. Bởi Nghị định 151/2025 quy định, hồ sơ đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp sổ hồng đã được tiếp nhận trước ngày 1.7 nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền giải quyết thì thực hiện theo 2 trường hợp. Trường hợp đã nộp hồ sơ đề nghị giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày 1.7 nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền giải quyết, nếu thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh giải quyết theo trình tự, thủ tục quy định của pháp luật đất đai.
Trường hợp thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện, thì nay Chủ tịch UBND cấp xã giải quyết theo trình tự, thủ tục quy định tại nghị định này. Trong khi đó, các hợp đồng thuê đất đã được ký trước ngày 1.7 sẽ được tiếp tục có hiệu lực cho đến khi hết thời hạn ghi trong hợp đồng.
Đối với trường hợp các địa phương đang thực hiện xây dựng bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026, nay thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thì UBND cấp tỉnh của đơn vị hành chính mới tiếp tục thực hiện nhiệm vụ xây dựng bảng giá đất để kịp thời công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026.
Luật sư Trần Minh Cường (Đoàn luật sư TP.HCM) thông tin, các văn phòng đăng ký đất đai, bộ phận một cửa tại nhiều địa phương ghi nhận lượng hồ sơ tăng đột biến trong những tuần cuối tháng 6. Những hồ sơ nộp sớm, đủ chứng từ sẽ được giải quyết theo lịch cũ. Còn những hồ sơ không kịp sẽ làm theo quy trình mới. Cán bộ xã có thể thiếu kinh nghiệm ban đầu, dẫn đến thời gian xử lý kéo dài nhưng điều này không đáng lo.
Mục tiêu cải cách là nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn, nhưng thực tế cũng tạo ra tâm lý chạy đua nộp hồ sơ trước ngày 1.7. Để đảm bảo huy động đủ nguồn lực và tổ chức thực hiện có hiệu quả, cả người dân và chính quyền cần phối hợp nhịp nhàng trong giai đoạn chuyển tiếp quan trọng này.
Luật sư Trần Minh Cường (Đoàn luật sư TP.HCM)
