Việc đưa ra quy định này nhằm thúc đẩy người dân sử dụng xe điện, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về cơ sở hạ tầng sạc cho phương tiện xanh.
Hiện nay, hệ thống trụ sạc điện có độ phủ rộng nhất tại Việt Nam là của VinFast, với khoảng 150.000 trụ được lắp đặt trên toàn quốc
ẢNH: NHẬT THỊNH
Tại Dự thảo, Bộ Xây dựng đưa ra 3 phương án:
- Phương án 1: Khuyến khích chuyển đổi năng lượng xanh, áp dụng các tiêu chí theo quyết định 876 ban hành ngày 22.7.2022 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải theo lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh.
Theo đó, yêu cầu bãi đỗ xe xây mới phải có tối thiểu 30% tổng chỗ đỗ xe có lắp đặt trụ sạc. Đối với bãi đỗ xe cải tạo, nâng cấp phải có tối thiểu 5% tổng chỗ đỗ xe có lắp đặt trụ sạc và 15% chỗ đỗ phải có cơ sở hạ tầng kỹ thuật sẵn sàng cho việc lắp đặt trụ sạc xe điện.
Trong một số trường hợp khi khả năng kết nối lưới điện của hạ tầng khu vực không đáp ứng, cho phép giảm không quá 50% các giá trị trên và phải được cơ quan chức năng chấp thuận.
- Phương án 2: Phương án không áp dụng tiêu chí theo lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh mà cho phép hoàn toàn phụ thuộc vào nhu cầu và năng lực của chủ đầu tư. Tỷ lệ chỗ đỗ xe có bố trí trụ sạc phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và từng giai đoạn đầu tư.
- Phương án 3: Quy định đối với bãi đỗ xe cải tạo, nâng cấp phải có tối thiểu 5% tổng chỗ đỗ xe có lắp đặt trụ sạc và 10% chỗ đỗ phải có cơ sở hạ tầng kỹ thuật sẵn sàng cho việc lắp đặt trụ sạc xe điện. Đối với bãi đỗ xe xây mới phải có tối thiểu 10% tổng chỗ đỗ xe có lắp đặt trụ sạc và 20 % chỗ đỗ phải có cơ sở hạ tầng kỹ thuật sẵn sàng cho việc lắp đặt trụ sạc xe điện.
Phương án này được Bộ Xây dựng đánh giá là dung hòa giữa tiêu chí của lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh và nhu cầu, năng lực đầu tư và xét đến nhu cầu của các đô thị ở các vùng miền khác nhau khi áp dụng quy chuẩn trong phạm vi toàn quốc, có tham khảo tiêu chí một số quốc gia. Phương án này hạn chế tối đa thay đổi công suất trạm biến áp hiện có đối với bãi đỗ xe cải tạo, nâng cấp và hài hòa nhu cầu hiện tại với phát triển nhu cầu theo lộ trình.
Báo cáo "Hành trình bứt phá chuyển đổi sang xe điện tại Việt Nam" của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, quy mô thị trường xe điện Việt Nam năm 2025 sẽ đạt 2,93 tỉ USD, dự kiến sẽ đạt 6,69 tỉ USD vào năm 2030. Tương tự VAMA cũng dự báo tổng doanh số bán ô tô điện tại Việt Nam năm 2025 có thể đạt khoảng 150.000 - 180.000 xe, chiếm 30 - 35% tổng doanh số ô tô trong nước. Đến năm 2028 sẽ đạt mốc 1 triệu xe và khoảng 3,5 triệu xe điện vào năm 2040.
Dù mật độ trạm sạc dẫn đầu thế giới, song so với xu hướng tiêu thụ xe xanh đang gia tăng rất nhanh, tốc độ tăng trưởng trạm sạc tại Việt Nam chậm hơn. Hiện nay, hệ thống trụ sạc xe điện có độ bao phủ rộng, được đặt tại các bãi đỗ xe, bến xe, tòa nhà chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại, trạm dừng nghỉ, trạm xăng dầu dọc cao tốc, quốc lộ… đặt ra yêu cầu cần có quy chuẩn kỹ thuật (QCVN) để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Đồng thời, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như bảo vệ quyền lợi, tài sản của người tiêu dùng trước các rủi ro mất an toàn từ trụ sạc xe điện (điện giật, cháy nổ…), tránh phải sử dụng các sản phẩm kém chất lượng, gây mất an toàn cho người sử dụng.
