Tiềm năng của Lý Sơn chưa được khai thác tương xứng
Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Y Ngọc, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi, nhấn mạnh Lý Sơn là địa phương giàu tiềm năng, lợi thế với nhiều tên gọi như "Vương quốc tỏi", "Hòn ngọc giữa Biển Đông", gắn liền với lịch sử đội Hoàng Sa và là điểm đến du lịch biển đảo độc đáo của Việt Nam.

Bà Y Ngọc, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi phát biểu tại hội thảo
ẢNH: CẨM ÁI
Với diện tích hơn 10 km², gồm: đảo Lớn và đảo Bé, Lý Sơn sở hữu hệ thống núi lửa, bãi biển, hang động, di sản địa chất hàng triệu năm tuổi cùng sự giao thoa văn hóa Sa Huỳnh, Chăm Pa và Việt, tạo nên giá trị văn hóa - lịch sử đặc sắc.
Những năm gần đây, du lịch Lý Sơn có bước phát triển tích cực, lượng khách tăng đều qua các năm, hạ tầng và dịch vụ từng bước được đầu tư, thương hiệu du lịch ngày càng được khẳng định. Tuy nhiên, theo Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi, tiềm năng và lợi thế của Lý Sơn vẫn chưa được khai thác tương xứng.
Các "điểm nghẽn" lớn được chỉ ra, gồm: hạ tầng giao thông, cơ sở lưu trú và dịch vụ còn hạn chế; công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch chưa đồng bộ; sản phẩm du lịch chưa đa dạng, thiếu tính đặc thù; nguồn nhân lực du lịch còn yếu; hoạt động quảng bá, xúc tiến chưa đủ sức hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Hang Câu, Lý Sơn một điểm đến hút du khách trong và ngoài nước
ẢNH: HỮU THƯ
Phân tích từ góc nhìn phát triển Lý Sơn thành Khu du lịch quốc gia, PGS-TS Phạm Trung Lương, Phó chủ tịch Liên chi hội Đào tạo du lịch Việt Nam (VITEA), cho rằng hoạt động du lịch Lý Sơn hiện nay còn thiếu chuyên nghiệp. Phần lớn du khách tự tổ chức, thời gian lưu trú trung bình chỉ khoảng 1 ngày/đêm, mức chi tiêu chưa tới 1 triệu đồng/người/ngày đêm.
Theo ông Lương, sản phẩm du lịch chủ yếu mới khai thác các giá trị sẵn có, thiếu trải nghiệm đặc sắc. Đặc biệt, đến nay Lý Sơn vẫn chưa có quy hoạch tổng thể phát triển du lịch, dẫn đến thiếu tầm nhìn dài hạn và giải pháp quản lý phù hợp với "sức chứa" điểm đến, tiềm ẩn nguy cơ tác động tiêu cực đến môi trường, hạ tầng xã hội và đời sống người dân.
Quy hoạch phải đi trước một bước
Theo Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, Lý Sơn đã được công nhận là khu du lịch cấp tỉnh nên về cơ bản đáp ứng các điều kiện để xem xét công nhận khu du lịch quốc gia theo Luật Du lịch.
Tuy nhiên, tỉnh Quảng Ngãi cần tiếp tục đánh giá, xác định lại hệ thống tài nguyên du lịch, trong đó có ít nhất một tài nguyên được công nhận là tài nguyên du lịch cấp quốc gia; đồng thời xác định rõ ranh giới khu du lịch trên bản đồ địa hình.
Bên cạnh đó, tỉnh cần đánh giá thực trạng phát triển, tính toán sức chứa và khả năng cung ứng các dịch vụ ăn uống, mua sắm, vui chơi, giải trí, chăm sóc sức khỏe đạt tiêu chuẩn, đáp ứng tối thiểu 500.000 lượt khách/năm; hệ thống cơ sở lưu trú phải phục vụ ít nhất 300.000 lượt khách lưu trú/năm, trong đó có cơ sở lưu trú đạt chuẩn từ 4 sao trở lên.
Các ý kiến tại hội thảo thống nhất nhận định Lý Sơn hội tụ đầy đủ điều kiện nổi trội để phát triển thành khu du lịch quốc gia, vấn đề then chốt là cách làm và lộ trình triển khai.

Ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL phát biểu tại hội thảo
ẢNH: CẨM ÁI
Phát biểu kết luận hội thảo, Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh 5 nhiệm vụ, định hướng trọng tâm. Trước hết, quy hoạch phải đi trước một bước, xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Lý Sơn gắn với quy hoạch tỉnh Quảng Ngãi, quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2045.
Ngoài ra, cần phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng, mang bản sắc riêng của đảo Lý Sơn, ưu tiên các loại hình du lịch xanh, bền vững. Đầu tư hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là giao thông và hạ tầng môi trường; coi bảo vệ môi trường là trụ cột của phát triển bền vững, đẩy mạnh quản lý rác thải, nước thải, sử dụng năng lượng sạch và xây dựng mô hình "du lịch xanh".
Qua đó, chú trọng phát triển nguồn nhân lực và xây dựng văn hóa du lịch, hình thành đội ngũ làm du lịch chuyên nghiệp, thân thiện, trở thành "đại sứ" hình ảnh của Lý Sơn. Tăng cường liên kết vùng và quảng bá thương hiệu du lịch quốc gia.
Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương khẳng định, Lý Sơn không thể phát triển riêng lẻ mà cần kết nối với các địa phương trong vùng Duyên hải Nam Trung bộ, hình thành tuyến du lịch "rừng – biển – đảo", gắn với Sa Huỳnh, Bình Sơn, khu vực phía tây tỉnh và kết nối với các di sản văn hóa thế giới trong khu vực.

Toàn cảnh đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi)
ẢNH: CẨM ÁI
Bộ VH-TT-DL cam kết đồng hành cùng Quảng Ngãi trong xúc tiến, quảng bá, đưa hình ảnh Lý Sơn ra thị trường quốc tế, đặc biệt là các nước Đông Bắc Á và châu Âu nơi có nhu cầu cao về du lịch trải nghiệm, sinh thái biển đảo.