Hơn hai thập kỷ sau khi được phát hiện lần đầu, một thành phố dưới đáy đáy đại dương bí ẩn ngoài khơi bờ biển Cuba lại trở thành tâm điểm chú ý, thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học, sử gia và những người theo thuyết âm mưu.
Sự quan tâm mới xuất hiện giữa làn sóng đồn đoán trên mạng xã hội và các tiến bộ trong công nghệ dưới nước, những yếu tố cuối cùng có thể hé lộ sự thật đằng sau đô thị chìm này.
Nằm gần bán đảo Guanahacabibes, nổi bật với các khối đá khổng lồ hình tròn và nhiều công trình trông giống như kim tự tháp - khơi dậy thông tin về nền văn minh cổ đại đã tồn tại hàng nghìn năm trước.
Thành phố cổ được cho là 6.000 năm lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2001 bởi cặp vợ chồng kỹ sư hàng hải Paulina Zelitsky và Paul Weinzweig, những người quét đáy đại dương để tìm kiếm kho báu đắm tàu Tây Ban Nha bằng công nghệ sonar.
Thành phố bí ẩn có thể có trước tất cả các nền văn minh đã biết ở châu Mỹ
ẢNH: YouTube/BrightSide
Kết quả quét của họ đã tiết lộ những khối đá khổng lồ xếp chồng lên nhau, cao tới ba mét, nằm "hơn 610 mét dưới mặt nước biển".
"Đó là công trình thực sự tuyệt vời, trông giống như một trung tâm đô thị lớn", Zelitsky nói.
Mặc dù người dùng mạng xã hội ngày nay suy đoán rằng những tàn tích này có thể là bằng chứng về Atlantis, nhưng các chuyên gia vẫn tỏ ra nghi ngờ.
"Sẽ là hoàn toàn vô trách nhiệm nếu nói đó là gì trước khi chúng ta có bằng chứng", Zelitsky cảnh báo.
Trong khi đó, nhà địa chất học người Cuba Manuel Iturralde-Vinent và nhà khảo cổ học dưới nước Michael Faught nhận định các khối đá có thể chỉ là đá tự nhiên được hình thành bởi dòng chảy dưới nước và hoạt động địa chấn.
Iturralde-Vinent thừa nhận, các cấu trúc này "cực kỳ kỳ lạ" nhưng nhấn mạnh độ sâu đặt ra một vấn đề lớn. "Thật kỳ lạ. Chúng tôi chưa từng thấy điều gì như thế trước đây, và chúng tôi không có lời giải thích nào cho nó", ông chia sẻ với tờ The Washington Post và ước tính, để địa điểm này từng là vùng đất khô cằn, mực nước biển cần phải thấp hơn khoảng 700m so với ngày nay.
Điều đó đã xảy ra lần cuối vào Kỷ Băng hà hơn 50.000 năm trước - rất lâu trước khi con người được cho là đã đặt chân đến châu Mỹ.
Những cấu trúc đá bí ẩn đã khiến các nhà khoa học bối rối trong hai thập kỷ
ẢNH: YouTube/Ancient Architects
Nhà khảo cổ Faught đồng ý: "Sẽ thật tuyệt nếu Zelitsky và Weinzweig đúng, nhưng điều đó thực sự tiên tiến so với bất cứ điều gì chúng ta thấy ở Tân Thế giới trong khung thời gian đấy. Các công trình kiến trúc này lạc lõng và không đúng chỗ".
Nếu đây thực sự là một thành phố, nó có thể có niên đại trước tất cả các nền văn minh đã biết ở châu Mỹ.
Nếu những tàn tích này có niên đại hơn 6.000 năm - lâu đời hơn cả kim tự tháp Ai Cập - và có thể viết lại một phần những gì chúng ta biết về quá trình phát triển đô thị ban đầu.
Bất chấp sự tò mò, cho đến nay, vị trí xa xôi và độ sâu cực lớn đã ngăn cản các cuộc thám hiểm tiếp theo chi tiết.
Theo nhà hải dương học người Mỹ Sylvia Earle, một cuộc lặn dự kiến vào năm 2002 đã bị hủy bỏ, và các vấn đề về kinh phí cùng với sự kiểm soát chặt chẽ của Cuba đối với các cuộc thám hiểm nước ngoài cũng bị đổ lỗi cho việc thiếu những cuộc điều tra sâu hơn.
Liệu những tảng đá này được hình thành tự nhiên hay do con người xây dựng
ẢNH: Getty
Công nghệ tiên tiến ngày nay - từ hình ảnh sonar 3D độ phân giải cao đến các phương tiện dưới nước điều khiển từ xa - cuối cùng có thể cho phép các nhà nghiên cứu lập bản đồ địa điểm này với độ chi tiết chưa từng có, tiết lộ liệu các cấu trúc trên là do con người tạo ra hay tự nhiên.
Cho đến lúc đó, khám phá này vẫn tiếp tục làm dấy lên nhiều giả thuyết trên mạng.
Cho dù đó là một thành phố cổ chưa được khám phá hay một cấu trúc tự nhiên kỳ lạ, địa điểm ngoài khơi bờ biển Cuba rõ ràng xứng đáng với một cuộc phiêu lưu kiểu phim Indiana Jones.
