Gần bốn mươi năm trước, khi ba mẹ tôi bắt đầu đặt báo Thanh Niên dài hạn, người đưa báo trong khu phố là một chàng trai trẻ đeo kính cận, chiếc giỏ phía trước xe đạp đầy ắp báo mới. Đến hôm nay, dù tóc đã bạc và vòng xe đã chậm đi nhiều, anh vẫn duy trì công việc làm thêm để tờ báo Thanh Niên luôn có trong hộp thư nhà tôi mỗi sáng, như một thói quen bền bỉ, như một niềm vui được nuôi dưỡng giữa những người quen biết từ rất lâu, rất thân thiết mà chẳng cần phải nói thành lời.
Giữa thời buổi ai nấy đọc tin tức trên các thiết bị điện tử, thói quen cầm báo giấy ngày càng phai nhạt, báo Thanh Niên và người đưa báo vẫn là một phần thân thương trong nhịp sống đô thị. Luôn còn đó những điều bình dị không dễ bị thời gian cuốn đi, không dễ bị công nghệ xóa mờ.
5 tập sách đã được phát hành từ thành quả của 5 cuộc thi Sống đẹp do Báo Thanh Niên tổ chức
ẢNH: BTC
Nhờ cuộc thi Sống đẹp, tôi được đọc các tác phẩm dự thi ở nhiều hạng mục: truyện ngắn; phóng sự, ký sự, ghi chép; và album ảnh. Tôi gặp lại nhiều điều mà nghề báo vẫn luôn tìm kiếm: vẻ đẹp của sự bình dị và chân thực. Trong thời đại mạng xã hội, ai cũng có thể là một cây bút, người ta thường có khuynh hướng phóng đại những gì họ nghĩ và cảm nhận. Các câu chuyện và bộ ảnh dự thi Sống đẹp một lần nữa cho tôi cơ hội cảm nhận giá trị của cái "thật". Bởi những điều tốt đẹp thường tĩnh lặng chảy trôi theo mạch ngầm cuộc sống, nên chúng cần được lắng nghe, cần được phát hiện và nhìn thấy một cách xác thực.
Mỗi hành động vị tha với con người và thiên nhiên đều thúc đẩy thế giới đi theo chiều hướng tươi sáng hơn. Tích lũy các hành động nhỏ bé sẽ mang đến các thay đổi sâu sắc. Biết cách cho đi mà không do dự, biết cách mất đi mà không nuối tiếc, biết cách đạt được mà không ích kỷ, những trang báo không chỉ đưa tin hay phản ánh mà còn gieo hạt mầm tốt lành, cho thấy phần đáng giá nhất trong cuộc sống được tạo dựng từ những hành động tử tế vô danh. Cuộc đời này luôn đáng để hy vọng và tin cậy là nhờ thế.
Tờ báo thân thương
Thập niên 80 của thế kỷ trước, như hầu hết những đứa trẻ thành phố, tất cả những tờ giấy có in chữ với tôi đều cần phải đọc. Một ngày nọ, ba tôi mang về một tờ báo lạ: Tuần tin Thanh Niên. Tôi mải mê đọc và bắt đầu nhận biết cuộc sống bên ngoài qua từng chuyên mục hấp dẫn. Ngay từ khi còn là tuần báo mới lạ và hành trình phát triển trở thành nhật báo hàng đầu, cho đến ngày hôm nay, Thanh Niên vẫn là tờ báo duy nhất được ba mẹ tôi đặt mua dài hạn. Gần bốn thập niên trôi qua, thói quen chạy ra sân lúc tinh mơ, mở hộp thư trên cổng nhà đón tờ báo sáng vẫn nguyên vẹn trong nhịp sống gia đình tôi. Điểm tâm cùng trang báo yêu thích trở thành một nếp sống chưa từng gián đoạn, chưa từng đổi thay dù rất nhiều thứ chung quanh đã đổi thay.
Giữa thập niên 90, một mẩu tin tuyển cộng tác viên của Báo Thanh Niên khiến tôi dừng mắt. Đang học chuyên ngành Thiết kế hoàn toàn khác biệt với công việc viết báo, tôi vẫn nộp hồ sơ tham dự cuộc thi tuyển, chỉ bởi nỗi tò mò thôi thúc: một tờ báo lớn vận hành thế nào? Thật may mắn tôi có tên trong danh sách trúng tuyển. Những ngày tháng thú vị nhất bắt đầu. Sáng và chiều tôi lên lớp vẽ bài. Giờ giải lao hay trống tiết, tôi ôm sổ tay và máy ghi âm đến tòa soạn ở 248 Cống Quỳnh. Chính tại nơi đây, tôi được rèn tập những kỹ năng đầu tiên của nghề báo.
Tòa soạn Báo Thanh Niên là môi trường lý tưởng cho các cây bút ở mọi lĩnh vực - từ viết bài, dịch thuật cho đến biên tập. Bước vào tòa soạn, tức khắc người ta cảm nhận được sức mạnh. Sức mạnh không chỉ ở sự nhanh nhạy hay chính xác của tin tức, mà ở góc nhìn sắc bén và uy tín được gây dựng bằng mồ hôi, bằng trách nhiệm của nhiều thế hệ. Dù nghiêm khắc điều chỉnh hay hóm hỉnh gợi mở, các nhà báo kỳ cựu như Thế Vũ, Phan Bá Chức, Lê Nhược Thủy, Ngô Thị Kim Cúc đã dẫn dắt những người trẻ học việc đến mấu chốt quan trọng của nghề: đặt người đọc vào trung tâm mọi bài viết, nghiêm cẩn với câu chữ và chính mình nhưng bao dung với người khác, lắng nghe và đồng cảm nhưng luôn kiếm tìm sự thật, mạnh mẽ và quyết đoán nhưng những gì tốt đẹp nhất định phải giữ gìn, xông xáo mà không cẩu thả, tìm đề tài mới và sáng tạo không ngừng…
Sau những năm tháng thiếu thốn mọi bề ấy, "cuộc sống tốt dần lên" là mong ước của bất kỳ ai. Ở một lẽ nào đó, sự phát triển và lớn mạnh của Thanh Niên giống như một chỉ dấu "tốt dần lên" đồng hành với thời cuộc. Từ tuần báo khổ nhỏ 16 trang ban đầu, Thanh Niên trở thành nhật báo 24 trang khổ lớn cùng với các giai phẩm và đặc san hằng năm, ra mắt báo điện tử, tiên phong phát triển truyền hình trên nền tảng web... Từ những trang báo in truyền thống, báo đã mở rộng nhiều nền tảng số, sở hữu đầy đủ các kênh mạng xã hội, phủ sóng tin tức đến nhiều đối tượng độc giả khác nhau. Thông thường, người ta không thể có tất cả thông tin chỉ từ một tờ báo, tuy nhiên với Thanh Niên, tôi luôn có được cái nhìn toàn cảnh về những gì đang diễn ra. Dù hoạt động trong lĩnh vực nào, các kỹ năng nghề nghiệp được tiếp nhận từ "ngôi nhà chung" Thanh Niên vẫn luôn đồng hành bên tôi, trên mỗi hành trình trưởng thành với nghề.
Cách thức đọc báo và tiếp cận thông tin có thể thay đổi, nhưng với tôi cho đến hôm nay, trong ý niệm về báo chí và thông tin trong nước, luôn hiện diện manchette Thanh Niên.
