Chim hồng hoàng được nhiều người biết đến dựa vào kích thước, trọng lượng cơ thể to lớn và đặc biệt là chiếc mỏ cong, to dài với màu sắc rực rỡ.
Theo Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên ENV, Việt Nam là mái nhà sinh sống của nhiều loài chim họ hồng hoàng như: hồng hoàng, cao cát bụng trắng, niệc mỏ vằn… Với chiếc mỏ cong khổng lồ cùng phần mũ sừng đặc trưng trên đỉnh, chim hồng hoàng có thể phát ra tiếng kêu vang vọng khắp tán rừng. Không chỉ nổi bật với vẻ ngoài ấn tượng, chim hồng hoàng còn được gọi là "người gieo mầm sự sống của rừng xanh". Chúng giúp phát tán hạt giống, tái sinh cây rừng và giữ cho hệ sinh thái luôn cân bằng.
Chim hồng hoàng có chiếc mỏ nhọn đặc trưng
ẢNH: NGUYỄN HOÀI BẢO
Chim hồng hoàng thuộc nhóm IB trong danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm theo Thông tư 27 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Trong Sách đỏ, chúng được xếp hạng sắp nguy cấp do tình trạng săn bắn trái phép. Tất cả các loài chim hồng hoàng ở Việt Nam đều được pháp luật bảo vệ. Mọi hành vi săn bắt, buôn bán hay gây hại đối với chúng đều bị nghiêm cấm.
Trên mỏ chim hồng hoàng có chiếc mũ rỗng
ẢNH: VƯỜN QUỐC GIA CÁT TIÊN
Theo Vườn quốc gia Cát Tiên, chim hồng hoàng có trọng lượng lên đến 4 kg, đạt chiều dài cơ thể 90 - 122 cm. Những con trưởng thành có sải cánh rộng đến 1,6 m. Chúng phân bố ở vùng đồng bằng và vùng núi có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới ở một số nước Đông Nam Á, Ấn Độ và phía Nam Trung Quốc.
Chúng được mệnh danh là loài chim chung thủy vì ghép đôi và sống một vợ một chồng cả đời. Chim hồng hoàng là loài ăn tạp, món ăn ưa thích là trái cây, sâu bọ, côn trùng.
Chiếc mỏ với mũ mỏ đặc trưng của chúng thường có màu vàng, vàng cam tươi, dễ dàng nhận diện từ xa, được cấu thành từ chất sừng keratin. Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa xác định chính xác công dụng của chiếc mũ mỏ này. Giả thuyết có cơ sở nhất là chúng được dùng như một công cụ thu hút bạn tình.
Chim thường đậu ngủ trên các nhánh cây cao, chỉ làm tổ trong các hốc cây từ tháng 2 - 3 hằng năm để đẻ, ấp trứng và chăm sóc chim non. Chim mái ở trong lấp kín miệng tổ và chỉ rời tổ sau khoảng 3 tháng để cùng chim trống tìm thức ăn cho con và bảo vệ tổ từ bên ngoài. Chim non vẫn còn lưu lại tổ thêm khoảng 1 tháng trước khi sẵn sàng rời tổ.
Hình ảnh chim hồng hoàng được chụp trong tự nhiên
ẢNH: TĂNG A PẨU
Một trong những loài cây được chim hồng hoàng trú ngụ và làm tổ vào mùa sinh sản là cây tung bởi hốc cây lớn và chiều cao lý tưởng. Những loài thực vật thân gỗ cao khác cũng là sinh cảnh lý tưởng cho chim hồng hoàng.
Chim hồng hoàng có tuổi thọ đáng kể, được cho là có thể sống lên đến 40 năm. Trong môi trường nuôi nhốt, chúng có thể đạt tuổi thọ đến 60, thậm chí 90 năm.
Chim hồng hoàng được mệnh danh là loài chim chung thủy
ẢNH: TĂNG A PẨU
Gần đây, anh Phạm Văn Tính (43 tuổi, ở ấp 4, xã Xuân Thới Sơn, TP.HCM) cho biết đang tạm thời chăm sóc một con chim lạ nghi là chim hồng hoàng vừa bắt được, chờ bàn giao cho Chi cục Kiểm lâm TP.HCM.
Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên loài chim này xuất hiện tại địa phương trong những ngày qua. Theo anh Tính, trước đó 1 ngày, người hàng xóm tên Tú, cách nhà anh khoảng 500 m đã bắt được con chim y hệt như trên cũng nghi chim hồng hoàng.
Ngay sau khi bắt được chim quý, anh Tính đã chủ động nhốt vào lồng, đồng thời lấy trái cây cho chim ăn để đảm bảo sức khỏe. Anh cũng đã trình báo sự việc cho Công an xã Xuân Thới Sơn để tìm phương án xử lý.
