Mấy ngày qua, mạng xã hội xôn xao thông tin chạy xe máy không bằng lái bị CSGT phạt nặng. Theo các bài đăng, mức phạt lỗi không bằng lái xe máy tăng nặng, thậm chí người vi phạm có thể bị tịch thu phương tiện.
Đáng chú ý, có người từng bị phạt lỗi chạy xe máy không bằng lái cho biết chỉ bị phạt 3 triệu; có người lại nói mới bị CSGT lập biên bản phạt 7 triệu. Vì sao lại có sự chênh lệch này?

CSGT cho biết chạy xe máy không bằng lái là một trong những vi phạm có mức phạt cao
ẢNH: VŨ PHƯỢNG
Một cán bộ CSGT cho biết, hiện các hành vi vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ đang áp dụng mức phạt theo quy định tại Nghị định 168/2024.
Theo đó, điểm a khoản 5 Điều 18 nghị định này quy định, phạt tiền từ 2 - 4 triệu đồng đối với người điều khiển xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh đến 125 cm3 hoặc có công suất động cơ điện đến 11 kW và các loại xe tương tự xe mô tô không có bằng lái xe hoặc bằng lái đã bị trừ hết điểm.
Tương tự, điểm b khoản 7 Điều 18 nghị định này quy định, phạt tiền từ 6 - 8 triệu đồng đối với người điều khiển xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh trên 125 cm3 trở lên hoặc có công suất động cơ điện trên 11 kW và các loại xe tương tự xe mô tô không có bằng lái xe hoặc bằng lái đã bị trừ hết điểm.

Tùy vào dung tích xi lanh của xe, chạy xe máy không bằng lái có 2 mức phạt khác nhau
ẢNH: VŨ PHƯỢNG
Chạy xe máy không bằng lái: Vì sao người bị CSGT phạt 3 triệu, người 7 triệu?
Như vậy, chạy xe máy không có bằng lái có 2 mức phạt, tùy theo dung tích xi lanh của xe. CSGT thường ra quyết định phạt theo mức phạt trung bình của từng hành vi. Tức là, chạy xe máy có dung tích xi lanh đến 125 cm3 không có bằng lái bị phạt 3 triệu. Chạy xe máy có dung tích trên 125 cm3 không có bằng lái bị phạt 7 triệu.
Đây là lý do vì sao cùng một lỗi nhưng có người bị phạt 3 triệu, người bị phạt 7 triệu.
Các xe có dung tích xi lanh đến 125 cm3 phổ biến trên thị trường hiện nay như: Sirius, Wave, Lead, Air Blade 125, Vespa...
Các xe có dung tích xi lanh trên 125 cm3 trở lên như dòng Air Blade 150, Winner X, SH350i, mô tô phân khối lớn, Exiter, Vario...
Mức phạt liên quan chạy xe máy không bằng lái
Chạy xe máy không bằng lái ngoài bị phạt như trên với người điều khiển thì người đứng tên trên đăng ký xe cũng bị phạt vì giao xe cho người không đủ điều kiện.
Khoản 10 Điều 32 Nghị định 168/2024 quy định, phạt tiền từ 8 - 10 triệu đồng đối với cá nhân, từ 16 - 20 triệu đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô, các loại xe tương tự xe gắn máy thực hiện hành vi vi phạm giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện chạy.
Đáng chú ý, giao xe cho người có bằng lái nhưng đang trong thời gian bị tước quyền sử dụng thì người giao xe cũng bị phạt tiền như trên.
Người cho mượn xe cần chú ý
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định, người lái xe tham gia giao thông đường bộ phải đủ tuổi, sức khỏe theo quy định của pháp luật; có giấy phép lái xe đang còn điểm, còn hiệu lực phù hợp với loại xe đang điều khiển do cơ quan có thẩm quyền cấp.

Cho người khác mượn xe máy, chủ xe cũng có thể bị phạt nếu người mượn không đủ điều kiện lái xe
ẢNH: VŨ PHƯỢNG
Khi tham gia giao thông đường bộ, người lái xe phải mang theo các giấy tờ sau đây:
- Chứng nhận đăng ký xe hoặc bản sao chứng nhận đăng ký xe có chứng thực kèm bản gốc giấy tờ xác nhận của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài còn hiệu lực trong trường hợp xe đang được thế chấp tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài;
- Giấy phép lái xe phù hợp với loại xe đang điều khiển;
- Chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới theo quy định của pháp luật;
- Chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.
Như vậy, khi cho người khác mượn xe, chủ xe cần lưu ý người mượn xe có đáp ứng các yêu cầu trên hay không. Nếu người mượn xe không đáp ứng một trong các điều kiện trên thì người cho mượn xe sẽ bị CSGT phạt.